Tiểu sử Ngô Cảnh Há»±u – Cuộc đời của Ngô Cảnh Há»±u
Ngô Cảnh Hựu
Ngô Cảnh Há»±u (chữ Hán: 峿¯ç¥) là Äại thần có công giúp nhà Lê trung hưng thá»i chiến tranh Lê-Mạc trong lá»ch sá» Viá»t Nam.
Bạn đang xem: Tiểu sử Ngô Cảnh Há»±u – Cuộc đời của Ngô Cảnh Há»±u
Sá»± nghiá»p
Ngô Cảnh Há»±u ngưá»i là ng Trảo Nha, huyá»n Thạch Hà , tá»nh Hà TÄ©nh. Cha ông là VÄ©nh Lá»c hầu từng trấn thá»§ Nghá» An.
Ngô Cảnh Há»±u lá»n lên khi nhà Lê bắt Äầu suy yếu. NÄm 1527, Mạc ÄÄng Dung cưá»p ngôi nhà Lê láºp ra nhà Mạc. Ngô Cảnh Há»±u không theo, táºp hợp dân chúng á» huyá»n nhà chá»ng lại, láºp dinh trại, chứa lương thá»±c khà giá»i quanh chân núi. Ãng trấn giữ vùng núi phÃa nam Thạch Hà , có 2000 quân và hÆ¡n 20 con ngá»±a .
Nghe tin Nguyá» n Kim láºp Lê Trang Tông là m vua, khôi phục nhà Lê, Ngô Cảnh Há»±u mang quân bản bá» Äến ra mắt. Trá»nh Kiá»m (tưá»ng dưá»i quyá»n và là con rá» Nguyá» n Kim) khen ngợi ông và dùng là m tưá»ng.
Thá»i Lê Trung Tông, ông nhiá»u lần láºp công, ÄÆ°á»£c phong là m Chinh tây Äại tưá»ng, tưá»c Thế quáºn công.
NÄm 1581 thá»i Lê Thế Tông, quân Mạc do Nguyá» n Quyá»n chá» huy và o Äánh, Äóng quân á» núi ÄÆ°á»ng Nang. Ãng cùng Hà Thá» Lá»c mang quân kháng cá»±, Äánh lui quân Mạc. Do có công Äẩy lùi quân Mạc, ông ÄÆ°á»£c phong là m Hữu Äô Äá»c.
Má»i lần Trá»nh Tùng (con Trá»nh Kiá»m) mang quân ra mặt tráºn thưá»ng giao cho ông giữ chặn mặt sau, lo viá»c váºn lương, Äá»c quân. Ãng là m tá»t viá»c háºu cần và Äá»c thúc các quân, chưa từng là m lỡ viá»c nên các tưá»ng phÃa trưá»c rất hÄng hái ra tráºn .
NÄm 1591, Trá»nh Tùng lại ra quân bắc tiến, ông cùng Hà Thá» Lá»c quản Äá»c 1 vạn quân chá» lương tham gia Äá»i thứ 5, gặp quân Mạc á» Phấn Thượng, Äánh tan quân Mạc.
Sang nÄm sau, nhà Mạc bá» diá»t. Khi bà n công lao các tưá»ng, ông ÄÆ°á»£c phong là m Thiếu bảo. Ãt lâu sau ông qua Äá»i.
Không rõ Ngô Cảnh Há»±u bao nhiêu tuá»i. Ãng hoạt Äá»ng suá»t hÆ¡n 65 nÄm từ khi nhà Mạc thà nh láºp tá»i khi nhà Mạc mất.
Dòng há»
Ngô Cảnh Há»±u có nhiá»u con cháu là m võ tưá»ng giúp nhà Lê trung hưng. Con ông là Ngô Phúc TÄ©nh là m tá»i chức Tả Äô Äá»c, Tứ quáºn công.
Cháu ông là Ngô Phúc Mại thá»i Lê Thần Tông ÄÆ°á»£c là m Thiếu phó trấn thá»§ Nghá» An, sau Äó ÄÆ°á»£c thÄng là m thiếu bảo.
Chắt ông là Ngô Phúc Thiêm là m Äến Tham Äá»c, tưá»c Nhuáºn quáºn công. Cháu 5 Äá»i là Ngô Phúc ÄÆ°Æ¡ng thá»i Lê Hy Tông là m tưá»ng á» Bá» ChÃnh, chức Hữu Äô Äá»c, ÄÆ°á»£c khen là danh tưá»ng ÄÆ°Æ¡ng thá»i .
Cháu 10 Äá»i cá»§a ông là Ngô Phúc Hoà nh Äá» tạo sÄ© thá»i Lê Hiá»n Tông, nhiá»u lần láºp công, sau Äó Äi trấn thá»§ SÆ¡n Tây, Hải Dương, ÄÆ°á»£c thÄng là m Äại tư Äá», tưá»c Hoà nh quáºn công.
Xem thêm
- Hà Thá» Lá»c
Tham khảo
- Phan Huy Chú (2008), Lá»ch triá»u hiến chương loại chÃ, táºp 1, Nhà xuất bản Giáo dục
Chú thÃch
- ^ aÄPhan Huy Chú, sách Äã dẫn, tr 415
- ^ Phan Huy Chú, sách Äã dẫn, tr 416
(Nguá»n: Wikipedia)
Đăng bởi: Trường Tiểu Học Tiên Phương
Chuyên mục: Tiểu sử