Tiểu sử Nguyá» n Thiá»n Kế – Cuộc đời của Nguyá» n Thiá»n Kế
Nguyá» n Thiá»n Kế
Nguyá» n Thiá»n Kế (1849-1937) tên tá»± là Trung Khả, hiá»u ÄÆ°á»ng Vân hay Ná» Giang, còn Äược gá»i là Huyá»n Nẻ hay Huyá»n Móm, là 1 chá» huy của khá»i nghÄ©a Bãi Sáºy trong phong trà o Cần VÆ°Æ¡ng và là em ruá»t của thủ lÄ©nh Nguyá» n Thiá»n Thuáºt, quê á» là ng Xuân Äà o, xã Xuân Dục, huyá»n Mỹ Hà o, tá»nh HÆ°ng Yên. Ngoà i ra, ông còn là m thÆ¡ trà o phúng và cÅ©ng là anh rá» của thi sÄ© Tản Äà .
Bạn đang xem: Tiểu sử Nguyá» n Thiá»n Kế – Cuộc đời của Nguyá» n Thiá»n Kế
Tiá»u sá»
Sau khi Äáºu cá» nhân, ông Äược triá»u Nguyá» n bá» nhiá»m là m tri phủ nhÆ°ng sau Äó bá» cách chức rá»i lại Äược bá» là m huấn Äạo Hoà n Long, tri phủ huyá»n Tùng Thiá»n (SÆ¡n Tây).
Tháng 11/1888, em ông là Nguyá» n Thiá»n DÆ°Æ¡ng tá» tráºn trong khi giao chiến vá»i quân Pháp. Ngà y 11/11 nÄm 1888, Äá» trả ÄÅ©a hÆ¡n 400 quân Bãi Sáºy do Nguyá» n Thiá»n Kế cùng Äá» Äá»c Nguyá» n VÄn Sung, Äá»c binh VÅ© VÄn Äá»ng bất ngá» tấn công Hoà ng Cao Khải cùng giám binh Ney, chá» huy Äá»n Mỹ Hà o khi 2 ngÆ°á»i nà y ÄÆ°a lÃnh vá» gặt lúa á» Liêu Trung, tá»ng Liêu Xá. Hoà ng Cao Khải cuá»ng quá phải lá»t quần áo của ngÆ°á»i Äánh dáºm trá»n vá» Äá»n Mỹ Hà o rá»i nhá» giáo dân Kẻ Sặt ÄÆ°a ÄÆ°á»ng chạy vá» Hải DÆ°Æ¡ng. Lãnh binh Ney thì chết ngay tại chá» cùng 30 ngÆ°á»i khác.
NÄm 1890, Nguyá» n Thiá»n Thuáºt sang Trung Hoa cầu viá»n và giao quyá»n chá» huy lại cho em là Nguyá» n Thiá»n Kế. Trong tráºn Äánh tại BÃch Khê, Ngô Thấn (thuá»c huyá»n Gia LÆ°Æ¡ng, Hà Bắc) ngà y 12/4 nÄm 1892 quân Bãi Sáºy bá» thiá»t hại nặng. Sau Äó Thiá»n Kế bá» bắt á» chợ SÆ¡n (Tiên SÆ¡n – Bắc Ninh) và bá» Äà y ra Côn Äảo cho tá»i lúc ngoà i 70 má»i Äược tha vá» quản thúc tại quê.
NÄm 1937, Nguyá» n Thiá»n Kế qua Äá»i, thá» 88 tuá»i.
VÄn chÆ°Æ¡ng trà o phúng
Ngoà i viá»c là chá» huy quân Bãi Sáºy, Nguyá» n Thiá»n Kế còn là m nhiá»u thÆ¡ trà o phúng. Trong dòng thÆ¡ trà o phúng cáºn Äại tại Viá»t Nam, tên tuá»i ông chá» Äứng sau Tú XÆ°Æ¡ng. Äá»i vá»i Lê Hoan, ngÆ°á»i Äã giúp quân Pháp Äánh dẹp khá»i nghÄ©a Yên Thế do Hoà ng Hoa Thám lãnh Äạo, ông cÅ©ng có là m thÆ¡ trà o phúng vá» nhân váºt nà y.
- Tá»ng Äá»c miá»n Äông ngỡ Äứa nà o
- Lê Hoan thôi lại tụi Hoà ng Cao
- Cáºu hầu ngà y trÆ°á»c, tay còn tráp
- Ãng lá»n bây giá», ngá»±c Äã sao
- Rá», Äược thượng Trần thêm xứng Äáng,
- Giặc, nhá» Äá» Thám có huân lao
- TÆ°á»ng tinh nay Äã quay Äầu laá»
- Äôi mắt trừng trÆ°á»ng ngược mÅ©i Äao!
Ngoà i ra, ông còn viết má»t sá» tác phẩm khác nhÆ° Äại viên tháºp vá»nh– 10 bà i vá»nh 10 vá» quan lá»n, Tiá»u viên tam tháºp vá»nh– 30 bà i vá»nh 30 vá» quan nhá» và bà i Phú tà i bà n cÅ©ng rất ná»i tiếng.
Tham khảo
(Nguá»n: Wikipedia)
Đăng bởi: Trường Tiểu Học Tiên Phương
Chuyên mục: Tiểu sử
