Tiểu sử Phạm Lá»nh Công – Cuộc đời của Phạm Lá»nh Công
Mục lục
Phạm Lá»nh Công
Äình thá» á» Thuỵ Trà , Nam Trung, Nam Sách, Hải Dương
Phạm Lá»nh Công (889 – 951), có giả thuyết cho rằng tên tháºt là Phạm Chiêm, là má»t tưá»ng lÄ©nh nhà Ngô trong lá»ch sá» Viá»t Nam.
Bạn đang xem: Tiểu sử Phạm Lá»nh Công – Cuộc đời của Phạm Lá»nh Công
Xuất thân
Phạm Lá»nh Công quê á» Trà Hương, Nam Sách, Hải Dương, cha là Há»ng châu tưá»ng quân Phạm Chà DÅ©ng.[cần dẫn nguá»n]
Theo Ngô Quyá»n
NÄm 938, Dương Äình Nghá» bá» Kiá»u Công Tiá» n sát hại. Phạm Lá»nh Công theo Ngô Quyá»n kéo quân ra thà nh Äại La tiêu diá»t kẻ phản bá»i.[cần dẫn nguá»n] Do lo sợ bá» tiêu diá»t, Kiá»u Công Tiá» n Äã cầu cứu nhà Nam Hán. Vua Nam Hán lúc bấy giá» là Lưu Cung cho con trai là Hoằng Thao kéo quân theo ÄÆ°á»ng thá»§y sang giúp (thá»±c chất là nhân cÆ¡ há»i chiếm lấy Giao Châu). Äầu mùa Äông nÄm 938, cùng vá»i Ngô Quyá»n dẹp xong bá»n phản loạn Kiá»u Công Tiá» n và chuẩn bá» toà n lá»±c Äá» Äá»i phó vá»i sá»± xâm lÄng cá»§a quân Nam Hán.
Theo lá»nh cá»§a Ngô Quyá»n, Phạm Lá»nh Công cùng vá»i quân sÄ© Äóng cá»c có bá»t sắt nhá»n xuá»ng lòng sông Bạch Äằng và nhá» quân Äá»ch và o khu vá»±c nà y khi thá»§y triá»u lên.[cần dẫn nguá»n] Quân giặc thấy quân cá»§a Ngô Quyá»n chá» có thuyá»n nhẹ, quân Ãt tưá»ng có thá» dá» thắng lên hùng há» tiến và o. Äợi Äến khi thá»§y triá»u xuá»ng má»i hạ lá»nh cho quân sÄ© Äá» ra Äánh. Thuyá»n chiến lá»n cá»§a quân Nam Hán bá» mắc cạn và lần lượt bá» cá»c Äâm thá»§ng gần hết. Quân Nam Hán thua chạy, còn Hoằng Thao bá» mạng cùng vá»i quá ná»a quân sÄ©. Từ Äó nhà Nam Hán bá» hẳn má»ng xâm lược.
Phạm Lá»nh Công ÄÆ°á»£c Ngô Quyá»n trá»ng dụng và phong cho Äến chức Äông Giáp tưá»ng quân (tức là ông tưá»ng cai quản vùng xứ Äông).[cần dẫn nguá»n]
Che chá» Ngô Xương Ngáºp
NÄm 944, Ngô Quyá»n mất. Dương Tam Kha thấy Ngô Xương Ngáºp tà i nÄng bình thưá»ng bèn cưá»p ngôi, láºp em Xương Ngáºp và Xương VÄn là m thừa tá»±.Ngô Xương Ngáºp thấy biến chạy trá»n vá» nhà Phạm Lá»nh Công á» Trà Hương nhá» che chá». Phạm Lá»nh Công nhiá»u lần ÄÆ°a Ngô Xương Ngáºp và o rừng ẩn láu, khiến Äá» Cảnh Thạc và Dương Cát Lợi cho quân vá» Äuá»i bắt mà không là m gì ÄÆ°á»£c.[cần dẫn nguá»n]
NÄm 950, Ngô Xương VÄn cưá»p lấy ngôi vua, sang nÄm cho ngưá»i vá» Trà Hương Äón anh là Ngô Xương Ngáºp vá» cùng cai quản Äất nưá»c. Tuy nhiên chÃnh quyá»n nhà Ngô ngà y cà ng suy yếu, dẫn tá»i tình trạng cát cứ cá»§a các thá» hà o, trong Äó có thế lá»±c cá»§a Phạm Lá»nh Công.
Gia Äình
Theo gia phả Äá»a phương, Phạm Lá»nh Công là cha cá»§a sứ quân Phạm Bạch Há», ngưá»i sau nà y quy phục Äinh Tiên Hoà ng.[cần dẫn nguá»n] Con gái cá»§a Phạm Lá»nh Công là vợ cá»§a Thiên Sách Vương Ngô Xương Ngáºp
ThỠphụng
Lá»
há»i dâng hương tế Phạm Chiêm á» Thuỵ Trà , Nam Trung, Nam Sách, Hải Dương
á» Trà Hương dân là ng suy tôn Phạm Lá»nh Công là Thà nh hoà ng là ng, dân là ng láºp Äá»n thá» (nay là là ng Thụy Trà , xã Nam Trung, huyá»n Nam Sách, tá»nh Hải Dương). Hà ng nÄm cứ và o ngà y 11 và 12 tháng Giêng dân là ng và khách tháºp phương lại tá» chức lá» há»i.
Nháºn xét vá» Phạm Lá»nh Công, sá» gia Ngô SÄ© Liên trong Äại Viá»t sá» ký toà n thư vá»i tư tưá»ng Nho giáo Äã khen ngợi Phạm Lá»nh Công là má»t ngưá»i “trung quân”:
- Dụng tâm cá»§a Phạm Lá»nh Công tháºt là trung. Tam Kha là kẻ gian thần mà Äuá»i con ÄÃch cá»§a vua Äá» cưá»p ngôi, lấy Xương VÄn là m con mình, chẳng qua là lá»i lẽ che Äáºy giả dá»i, ai mà biết ÄÆ°á»£c ? Vả lại, lúc ấy ngưá»i trong nưá»c ai cÅ©ng xem Tam Kha là vua, mà Lá»nh Công dám che giấu cho Xương Ngáºp, muá»n cho dòng dõi há» Ngô không tuyá»t tá»±, viá»c cá»§a Trình Anh, Chữ Cá»u lại thấy á» Äây. Ai bảo má»t nưá»c rá»ng lá»n mà không có trung thần nghÄ©a sÄ©.
Xem thêm
- Phạm Bạch Há»
Chú thÃch
- ^ aÄâÄại Viá»t sá» ký toà n thư, Ngoại ká»·, quyá»n V
(Nguá»n: Wikipedia)
Đăng bởi: Trường Tiểu Học Tiên Phương
Chuyên mục: Tiểu sử