Tiểu sử Trần Äại NghÄ©a – Cuộc đời của Trần Äại NghÄ©a
Mục lục
Trần Äại NghÄ©a
Trần Äại NghÄ©a (1913â1997) là má»t Thiếu tưá»ng Quân Äá»i Nhân dân Viá»t Nam, giáo sư, kỹ sư quân sá»±, nhà khoa há»c, nhà quản lý khoa há»c kỹ thuáºt cấp cao, cha Äẻ cá»§a ngà nh công nghiá»p quá»c phòng Viá»t Nam.
Bạn đang xem: Tiểu sử Trần Äại NghÄ©a – Cuộc đời của Trần Äại NghÄ©a
Tuá»i trẻ
Ãng tên tháºt là Phạm Quang Lá» , sinh ngà y 13 tháng 9 nÄm 1913 trong má»t gia Äình nhà giáo nghèo tại xã Chánh Hiá»p, huyá»n Tam Bình, tá»nh VÄ©nh Long. Má» côi cha lúc 6 tuá»i, ông ÄÆ°á»£c mẹ và chá» gái Äã tần tảo nuôi dưỡng cho Än há»c. Giữa 1933, Phạm Quang Lá» Äã thi Äá» Äầu hai bằng tú tà i: Tú tà i Viá»t và Tú tà i Tây. Nhưng vì nhà nghèo, không có tiá»n Äi Hà Ná»i Äá» há»c tiếp, Phạm Quang Lá» quyết Äá»nh Äi là m giúp mẹ, giúp chá» và nuôi chà vươn lên, chá» thá»i cÆ¡.[cần dẫn nguá»n]
Sau hai nÄm là m viá»c tại các Äại sứ quán Mỹ, ông Äã gặp nhà báo Dương Quang Ngưu ngưá»i Äã giúp ông có ÄÆ°á»£c má»t há»c bá»ng Chasseloup-Laubat du há»c tại Paris. NÄm 1935, ông Äi du há»c Pháp và tá»t nghiá»p kỹ sư và cá» nhân toán há»c tại các trưá»ng: Äại há»c Bách khoa Paris (Ãcole Polytechnique), Äại há»c Má» (Ãcole nationale supérieure des mines de Paris), Äại há»c Äiá»n, Äại há»c Sorbonne, Äại há»c Cầu ÄÆ°á»ng Paris. Sau Äó ông á» lại Pháp là m viá»c tại Trưá»ng Quá»c gia Hà ng không và VÅ© trụ (Ãcole nationale supérieure de l’aéronautique et de l’espace). NÄm 1942, ông sang Äức là m viá»c trong xưá»ng chế tạo máy bay và Viá»n nghiên cứu vÅ© khÃ.
Vá» nưá»c tham gia chÃnh quyá»n cách mạng
Tháng 5 nÄm 1946, Chá»§ tá»ch Há» Chà Minh qua Pháp thương thuyết vá»i Bá» trưá»ng Thuá»c Äá»a Marius Moutet. Ãng cùng vá»i kỹ sư luyá»n kim Võ Quý Huân, bác sÄ© Trần Hữu Tưá»c theo Há» Chá»§ tá»ch vá» nưá»c, tham gia tá» chức, chế tạo vÅ© khà cho quân Äá»i tại núi rừng Viá»t Bắc. Ngà y 5 tháng 12 nÄm Äó, Há» Chà Minh Äặt tên má»i cho ông là Trần Äại NghÄ©a và trá»±c tiếp giao cho ông là m Cục trưá»ng Cục Quân giá»i (nay là Tá»ng cục Công nghiá»p Quá»c phòng Viá»t Nam), nÄm 1948 phong quân hà m Thiếu tưá»ng , Giám Äá»c Nha nghiên cứu Quân giá»i (nay là Viá»n Khoa há»c và Công nghá» Quân sá»±), Bá» Tá»ng tư lá»nh Quân Äá»i.
Trong quân Äá»i từng giữ các chức vụ: Cục trưá»ng Cục pháo binh, Phó chá»§ nhiá»m Tá»ng cục Háºu cần (1966), Phó Chá»§ nhiá»m Tá»ng cục Kỹ thuáºt.
Sau khi hòa bình láºp lại á» miá»n bắc ông ÄÆ°á»£c chuyá»n sang lÄ©nh vá»±c dân sá»± giữ chức: Thứ trưá»ng Bá» Công thương , Thứ trưá»ng Bá» Công nghiá»p nặng , Ủy viên Ủy ban Khoa há»c Nhà nưá»c , Chá»§ nhiá»m Ủy ban Kiến thiết CÆ¡ bản Nhà nưá»c , Chá»§ nhiá»m Ủy ban Khoa há»c và Kỹ thuáºt Nhà nưá»c , , Viá»n trưá»ng Viá»n Khoa há»c Viá»t Nam (1975), Chá»§ tá»ch Äầu tiên cá»§a Liên hiá»p các Há»i Khoa há»c và KÄ© thuáºt Viá»t Nam (nhiá»m kỳ 1983-1988), Äại biá»u Quá»c há»i khoá II, III.
Ãng ÄÆ°á»£c phong quân hà m Thiếu tưá»ng trong Äợt Äầu tiên nÄm 1948. Ãng Äã ÄÆ°á»£c trao tặng Huân chương Há» Chà Minh và danh hiá»u Anh hùng Lao Äá»ng (tại Äại há»i Anh hùng, chiến sÄ© thi Äua toà n quá»c Äầu tiên nÄm 1952).
NÄm 1996, ông ÄÆ°á»£c Nhà nưá»c Viá»t Nam trao tặng Giải thưá»ng Há» Chà Minh Äợt 1 vá» Cụm công trình nghiên cứu và chá» Äạo kỹ thuáºt chế tạo vÅ© khà (Bazooka, súng không giáºt, Äạn bay) trong thá»i kỳ kháng chiến chá»ng Pháp 1945-1954. Các công trình nghiên cứu cá»§a ông ÄÆ°á»£c quá»c tế Äánh giá cao, ÄÆ°á»£c ứng dụng rá»ng rãi trong Quân Äá»i Nhân dân Viá»t Nam và là ná»i kinh hoà ng cá»§a quân Äá»i Äá»i phương. Trong tác phẩm Street Without Joy cá»§a Bernard B. Fall á» trang 237 có viết vá» súng SKZ cá»§a ông như sau “…and the feared Viet-Minh SKZ recoilless cannon oppened up at minimum range upon the “soft” vehicles…“.
NÄm 1966, ông ÄÆ°á»£c bầu là m Viá»n sÄ© nưá»c ngoà i cá»§a Viá»n Hà n lâm Khoa há»c Liên Xô.
Những nÄm cuá»i Äá»i, ông cùng gia Äình trá» vá» quê hương miá»n Nam, sinh sá»ng tại quáºn Phú Nhuáºn, Thà nh phá» Há» Chà Minh.
Ãng mất và o 16 giá» 20 phút ngà y 9 tháng 8 nÄm 1997, hưá»ng thá» 84 tuá»i.
Ghi nháºn Äóng góp
Tượng Trần Äại NghÄ©a trong Nhà trưng bà y truyá»n thá»ng lá»ch sá»-cách mạng VÄ©nh Long.
Tên ÄÆ°á»ng
Tại Thà nh phá» Há» Chà Minh, ông Äã Äặt tên cá»§a ông cho má»t con ÄÆ°á»ng tại quáºn Bình Tân, Äi từ Quá»c lá» 1 (gần vòng xoay An Lạc) và o khu công nghiá»p Lê Minh Xuân.
Cuá»i tháng 8 nÄm 2007, tại Hà Ná»i, tên cá»§a ông cÅ©ng ÄÆ°á»£c Äặt tên cá»§a ông cho má»t con ÄÆ°á»ng ná»i ÄÆ°á»ng Äại Cá» Viá»t cắt ngang qua phá» Lê Thanh Nghá», ÄÆ°á»ng Äại La Äến khu táºp thá» Thà nh á»§y Hà Ná»i (Äầu sông Sét), song song vá»i phá» Tạ Quang Bá»u (trên cÆ¡ sá» Äoạn phÃa bắc cá»§a sông Sét Äã ÄÆ°á»£c cá»ng hóa).
Tại TP Äà Nẵng cÅ©ng có con ÄÆ°á»ng mang tên ông ná»i liá»n từ Núi NgÅ© Hà nh SÆ¡n (cuá»i ÄÆ°á»ng Lê VÄn Hiến) Äến Äá»a pháºn tá»nh Quảng Nam (ÄÆ°á»ng và o Phá» cá» Há»i An. Hiá»n nay (nÄm 2009) con ÄÆ°á»ng nà y Äang ÄÆ°á»£c má» rá»ng 48m.
Tên Trưá»ng Äại há»c và phá» thông
Ngà y 23 tháng 12 nÄm 2010, Thá»§ tưá»ng ChÃnh phá»§ Äã ký Quyết Äá»nh sá» 2345/QÄ-TTg thà nh láºp Trưá»ng Äại há»c Trần Äại NghÄ©a trên cÆ¡ sá» nâng cấp Trưá»ng SÄ© quan Kỹ thuáºt quân sá»± (Vin-hem-PÃch) có trụ sá» chÃnh tại 189 Nguyá» n Oanh, phưá»ng 10, quáºn Gò Vấp, Thà nh phá» Há» Chà Minh.
Ngoà i ra tên cá»§a ông còn ÄÆ°á»£c Äặt cho má»t sá» trưá»ng há»c trên cả nưá»c, trong Äó có Trưá»ng THPT chuyên Trần Äại NghÄ©a á» Thà nh phá» Há» Chà Minh, Trưá»ng Trung há»c phá» thông Trần Äại NghÄ©a á» huyá»n Tam Bình.
Tên tà u
Ngà y 10 tháng 10 nÄm 2010, công ty Äóng tà u Sông Thu – Tá»ng cục Công nghiá»p Quá»c phòng cÅ©ng hạ thuá»· tà u khảo sát Äầu tiên cá»§a Viá»t Nam có ký hiá»u HSV 6613 mang tên Trần Äại NghÄ©a sau hÆ¡n 2 nÄm lắp Äóng theo Äặt hà ng cá»§a Äoà n Äo Äạc biên vẽ hải Äá» và nghiên cứu biá»n (thuá»c Hải quân Nhân dân Viá»t Nam), chuyên dụng Äáp ứng yêu cầu cá»§a công tác khảo sát, Äo Äạc biá»n.
Khu lưu niá»m Giáo sư – Viá»n sÄ© Trần Äại NghÄ©a
Ngà y 24 tháng 11 nÄm 2013, Ủy ban nhân dân tá»nh VÄ©nh Long tá» chức khá»i công xây dá»±ng Khu lưu niá»m Giáo sư – Viá»n sÄ© Trần Äại NghÄ©a tại ấp Mỹ Phú 1, xã Tưá»ng Lá»c, huyá»n Tam Bình, tá»nh VÄ©nh Long. Khu lưu niá»m ÄÆ°á»£c thiết kế xây dá»±ng trên diá»n tÃch khoảng 16.000 m2, gá»m các hạng mục chÃnh như: Nhà tưá»ng niá»m, nhà trưng bà y, phòng há»i thảo, chiếu phim, sinh hoạt truyá»n thá»ng, quảng trưá»ng, các hạn mục phụ trợ và cảnh quan. Có tá»ng kinh phà là 2,6 Äá»ng và thu nháºp hÆ¡n 868 tà i liá»u, tư liá»u cá»§a Trần Äại NghÄ©a. Theo báo cáo cá»§a ban quản lý khu lưu niá»m, từ sau ngà y khánh thà nh (tức 18 tháng 5 nÄm 2015) Äến nay, khu lưu niá»m Äã Äón 28,377 khách tham quan trong và ngoà i tá»nh cùng nhiá»u khách nưá»c ngoà i.
Tên giải thưá»ng
Ngà y 16 tháng 11 nÄm 2015, Chá»§ tá»ch Viá»n Hà n lâm Khoa há»c và Công nghá» Viá»t Nam ra Quyết Äá»nh sá» 1883/QÄ-VHL vá» viá»c Ban hà nh Quy chế Giải thưá»ng Trần Äại NghÄ©a nhằm tôn vinh tác giả cá»§a các công trình nghiên cứu có giá trá» khoa há»c xuất sắc và Äã trá»±c tiếp tá» chức triá»n khai ứng dụng Äá» Äóng góp và o sá»± phát triá»n kinh tế, xã há»i và Äảm bảo an ninh quá»c phòng cá»§a Äất nưá»c. Giải thưá»ng ÄÆ°á»£c trao lần Äầu tiên và o nÄm 2016
Câu nói ấn tượng
Ngà y Äất nưá»c thá»ng nhất 30/4/1975, Trần Äại NghÄ©a có ghi và o cuá»n sá» tay cá»§a mình má»t câu:
- “Äã hoà n thà nh nhiá»m vụ!”
Lúc sinh thá»i ông từng nói:
- “Bạn bè cá»§a tôi á» lại bên Pháp, há» Äá»u sung sưá»ng, Äầy Äá»§ hÆ¡n tôi rất nhiá»u. Nhưng vá» khÃa cạnh phụng sá»± Tá» quá»c, há» chẳng có gì cả.”
Và như thế, ÄÆ°á»£c phụng sá»±, Äóng góp công sức cho dân tá»c Äã là lý tưá»ng mà ông muá»n cho cuá»c Äá»i mình.
Xem thêm
- Tạ Quang Bá»u
- Lê VÄn Thiêm
Tham khảo
- Ba nhà khoa há»c kiá»t xuất (Trần Äại NghÄ©a, Tạ Quang Bá»u, Lê VÄn Thiêm), Nguyá» n VÄn Äạo chá»§ biên, Nhà xuất bản Lao Äá»ng, nÄm 2006.
- ^ http://tuoitre.vn/Chinh-tri-Xa-hoi/404921/Ha-thuy-tau-khao-sat-bien-mang-ten-Tran-Dai-Nghia.html
- ^ âKá»· niá»m 100 nÄm ngà y sinh cá»§a cá» GS. VS Trần Äại NghÄ©aâ. Báo Äiá»n tá» Quân Äá»i nhân dân. Ngà y 13 tháng 9 nÄm 2013. Lưu trữ
- ^ âChuyá»n chưa ká» vá» Giáo sư Viá»n sÄ© Trần Äại NghÄ©a (The Untold Story of Academician Prof. Tran Dai Nghia)â. Phunu today. Ngà y 24 tháng 1 nÄm 2012. Bảo trì CS1: Ngôn ngữ không rõ (link)
- ^ âSắc lá»nh 117 ông Trần Äại NghÄ©a, Cục trưá»ng quân giá»i, thụ cấp quân hà m thiếu tưá»ngâ. Truy cáºp 9 tháng 2 nÄm 2015.
- ^ http://vbqppl.moj.gov.vn/vbpq/Lists/Vn%20bn%20php%20lut/View_Detail.aspx?ItemID=228
- ^ http://tapchicongnghiep.vn/News/Intrang.aspx?Md=News&iSup=151&iDta=12182
- ^ âNghá» Äá»nh 02â. Truy cáºp 9 tháng 2 nÄm 2015.
- ^ âQuá trình phát triá»n: Bá» Khoa há»c và Công nghá»â. Truy cáºp 9 tháng 2 nÄm 2015.
- ^ aÄhttp://www2.chinhphu.vn/portal/page/portal/chinhphu/thanhvienchinhphuquacacthoiky?governmentId=611
- ^ http://www.chinhphu.vn/portal/page/portal/chinhphu/thanhvienchinhphuquacacthoiky?governmentId=616
- ^ Street Without Joy by Bernard B. Fall
- ^ âThà nh láºp trưá»ng Äại há»c Trần Äại NghÄ©aâ. Thanh Niên Online. Ngà y 27 tháng 2 nÄm 2011. Truy cáºp ngà y 28 tháng 6 nÄm 2011.
- ^ âHạ thuá»· tà u khảo sát Äầu tiên cá»§a VN mang tên Trần Äại NghÄ©aâ. CAND Online. Ngà y 10 tháng 10 nÄm 2010. Truy cáºp ngà y 28 tháng 7 nÄm 2011.
- ^ âXây dá»±ng khu lưu niá»m Giáo sư – Viá»n sÄ© Trần Äại NghÄ©a tại xã Tưá»ng Lá»c, huyá»n Tam Bình, tá»nh VÄ©nh Longâ. khuluuniemtdn. 25 tháng 1 nÄm 2016.
- ^ âKhánh thà nh khu lưu niá»m GS – VS Trần Äại NghÄ©aâ. baogiaothong. 25 tháng 1 nÄm 2016.
- ^ âKhánh thà nh khu lưu niá»m GS – VS Trần Äại NghÄ©aâ. dantri. 25 tháng 1 nÄm 2016.
- ^ âGiải thưá»ng Trần Äại NghÄ©aâ.
(Nguá»n: Wikipedia)
Đăng bởi: Trường Tiểu Học Tiên Phương
Chuyên mục: Tiểu sử