Tiểu sử Trần Tá» Bình – Cuộc đời của Trần Tá» Bình
Trần TỠBình
Trần Tá» Bình (1907-1967) là má»t trong những vá» tưá»ng Äầu tiên cá»§a nưá»c Viá»t Nam Dân chá»§ Cá»ng hoà . Ãng là ngưá»i lãnh Äạo phong trà o công nhân cao su Phú Riá»ng 1930 [1], má»t trong những cá»t cán cá»§a Ủy ban Khá»i nghÄ©a Hà Ná»i tại cuá»c khá»i nghÄ©a tháng 8 nÄm 1945 [2]. Sau Cách mạng tháng Tám ông Äã ÄÆ°á»£c bá» nhiá»m và o nhiá»u chức vụ cá»§a quân Äá»i và Nhà nưá»c như Phó giám Äá»c chÃnh á»§y Trưá»ng Võ bá» Trần Quá»c Tuấn (1946), Phó Bà thư Quân Ủy Trung ương (1947), ChÃnh á»§y trưá»ng Lục quân tại Trung Quá»c (1950-1956), Tá»ng Thanh tra Quân Äá»i kiêm Phó Tá»ng thanh tra ChÃnh phá»§ (1956-1958), Äại sứ Äặc má»nh toà n quyá»n cá»§a Viá»t Nam Dân chá»§ Cá»ng hòa tại Cá»ng hòa Nhân dân Trung Hoa (1959-1967).
Bạn đang xem: Tiểu sử Trần Tá» Bình – Cuộc đời của Trần Tá» Bình
Tiá»u sá»
Trần Tá» Bình tên tháºt là Phạm VÄn Phu, sinh nÄm 1907, trong má»t gia Äình nông dân nghèo theo Äạo Thiên chúa, tại xã Tiêu Äá»ng, huyá»n Bình Lục, tá»nh Hà Nam. Biá»t danh khi hoạt Äá»ng Trần Tá» Bình cá»§a ông có nghÄ©a “sá»ng phong trần, lãng tá», dám xả thân vì chÃnh nghÄ©a, bình Äẳng”
Phong trà o Phú Riá»ng Äá» 1930
Vì tham gia phong trà o yêu nưá»c, váºn Äá»ng giáo sinh á» Chá»§ng viá»n Hoà ng Nguyên (Hà Äông) Äá» tang cụ Phan Chu Trinh nên cuá»i nÄm 1926 ông bá» Äuá»i há»c. NÄm 1927, ÄÆ°á»£c Tá»ng VÄn Trân giác ngá», ông Äã ký hợp Äá»ng và o Nam Bá» là m phu Äá»n Äiá»n cao su Phú Riá»ng.
Tại Phú Riá»ng, ông ÄÆ°á»£c nhà cách mạng Ngô Gia Tá»± giác ngá», kết nạp và o Viá»t Nam Thanh niên Cách mạng Äá»ng chà há»i. Tháng 10 nÄm 1929, là Äảng viên Äông Dương Cá»ng sản Äảng tại chi bá» Phú Riá»ng.
Cuá»i nÄm 1929, thay Nguyá» n Xuân Cừ là m bà thư chi bá». Äầu nÄm 1930, chi bá» lãnh Äạo cuá»c Äấu tranh Äòi quyá»n sá»ng cá»§a 5.000 công nhân Phú Riá»ng, là m nên phong trà o “Phú Riá»ng Äá»” lá»ch sá». Sau Äó, ông bá» bắt, bá» kết án 10 nÄm tù, bá» Äà y ra Côn Äảo.
Thá»i kì tù Côn Äảo 1931-1936
Thá»i kỳ bá» Pháp giam cầm tại Côn Äảo ông vẫn tiếp tục há»c táºp lý luáºn cách mạng, chá»§ nghÄ©a Marx-Lenin và Äấu tranh Äòi Äá»c láºp cho Viá»t Nam từ trong tù. CÅ©ng trong quãng thá»i gian nà y ông Äã kết thân vá»i các nhà cách mạng cá»ng sản khác như: Tôn Äức Thắng, Hoà ng Quá»c Viá»t, Phạm VÄn Äá»ng, Lê VÄn Lương, Phạm Hùng, Hà Huy Giáp, Trần Xuân Äá», Nguyá» n VÄn Phát, v.v. Äây là lứa cán bá» cá»t cán Äầu tiên cá»§a cách mạng xã há»i chá»§ nghÄ©a Viá»t Nam.
NÄm 1936, do ảnh hưá»ng cá»§a Mặt tráºn Bình dân Pháp, chÃnh quyá»n thá»±c dân phải thả ông vá» Äất liá»n và quản thúc ông á» quê nhà .
Thá»i kì hoạt Äá»ng bà máºt 1936-1945
Sau khi ÄÆ°á»£c trả tá»± do ông quay trá» vá» Hà Nam và là m thầy ký á» phá» huyá»n Bình Lục, nhưng vẫn tiếp tục bà máºt hoạt Äá»ng cách mạng. Thá»i kỳ nà y ông Äã lần lựơt giữ các chức vụ khác nhau trong Äảng bá» tá»nh Hà Nam như Bà thư chi bá», Bà thư Huyá»n á»§y Bình Lục và Bà thư Tá»nh á»§y Hà Nam.
NÄm 1940, ông ÄÆ°á»£c bầu và o Xứ uá»· Bắc Kỳ và trá»±c tiếp phụ trách Liên tá»nh C (Hà Nam, Nam Äá»nh, Thái Bình, Ninh Bình) và o 1940, 1943; nÄm 1941 – Liên tá»nh D (VÄ©nh Yên, Phúc Yên, Phú Thá», Tuyên Quang).
Ngà y 24 tháng 12 nÄm 1943, ông bá» bắt á» Thái Bình. Äầu nÄm 1944, sau khi vượt ngục á» nhà tù Hà Nam bất thà nh ông bá» chÃnh quyá»n Pháp chuyá»n vá» nhà tù Hoả Lò (Hà Ná»i), nÆ¡i ÄÆ°á»£c coi là nhà tù tuyá»t Äá»i an toà n cá»§a chế Äá» thá»±c dân Pháp. Tại Há»a Lò, ông ÄÆ°á»£c bầu là m Trưá»ng ban sinh hoạt, tá» chức hoạt Äá»ng công khai cá»§a tù chÃnh trá». Ngà y 11 tháng 3 nÄm 1945, lợi dụng tình hình phát-xÃt Nháºt hất cẳng Pháp ra khá»i Äông Dương, viá»c quản lý nhà tù Há»a Lò bá» lÆ¡i lá»ng, Trần Tá» Bình cùng má»t sá» tù chÃnh trá» cá»ng sản khác Äã tá» chức cuá»c vượt ngục ná»i tiếng trong lá»ch sá» theo ÄÆ°á»ng cá»ng ngầm giải thoát cho gần 100 tù chÃnh trá». [3]Thiếu tưá»ng Trần Tá» Bình tại Viá»t Bắc (1949)
Sau khi thoát khá»i Há»a Lò, ông trá» vá» xây dá»±ng Chiến khu Quang Trung hay Chiến khu Hòa Ninh Thanh nay là thôn Tâm Quy xã Hà Tân huyá»n Hà Trung tinh Thanh Hóa tại vùng giáp ranh các tá»nh (Hòa Bình – Ninh Bình – Thanh Hóa).
Ngà y 19 tháng 8 nÄm 1945, vá»i tư cách là Ủy viên Thưá»ng vụ Xứ uá»· Bắc Kỳ, Trần Tá» Bình Äã trá»±c tiếp tham gia lãnh Äạo Tá»ng khá»i nghÄ©a Hà Ná»i và má»t sá» tá»nh thuá»c Äá»ng bằng Bắc Bá».
Thá»i kì phục vụ quân Äá»i 1945-1959
Tháng 9 nÄm 1945, ông ÄÆ°á»£c giao nhiá»m vụ Phó giám Äá»c, ChÃnh trá» uá»· viên Trưá»ng Quân chÃnh Viá»t Nam (sau Äá»i tên là Trưá»ng Cán bá» Viá»t Nam).
Tháng 5 nÄm 1946, ông nháºn nhiá»m vụ Phó giám Äá»c, ChÃnh uá»· Trưá»ng Võ bá» Trần Quá»c Tuấn.
NÄm 1947, ông ÄÆ°á»£c Äá» bạt là m Phó Bà thư Quân uá»· Trung ương, Trưá»ng phòng Kiá»m tra cán bá» – ChÃnh trá» cục. Cuá»i 1947, ông cùng Lê Thiết Hùng chá» huy mặt tráºn Sông Lô thắng lợi.
Tháng 1 nÄm 1948, Trần Tá» Bình ÄÆ°á»£c phong Thiếu tưá»ng trong Äợt phong quân hà m Äầu tiên (cùng Äợt vá»i các ông Võ Nguyên Giáp, Nguyá» n SÆ¡n, Lê Thiết Hùng, Chu VÄn Tấn, Hoà ng Sâm, Hoà ng VÄn Thái, Lê Hiến Mai, VÄn Tiến DÅ©ng, Trần Äại NghÄ©a, Nguyá» n Bình). Cùng thá»i gian Äó Äó ông ÄÆ°á»£c bá» nhiá»m là m Phó Tá»ng thanh tra Quân Äá»i .Ãng là m nhiá»m vụ Công tá» viên trong viá»c Tòa án quân sá»± tá»i cao xét xá» vụ án Trần Dụ Châu tham nhÅ©ng mùa hè nÄm 1950.
NÄm 1950-1956, ông nháºn nhiá»m vụ ChÃnh uá»· Trưá»ng Lục quân Viá»t Nam tại Trung Quá»c.
Tháng 2 nÄm 1951, ông ÄÆ°á»£c cá» là m Äại biá»u quân Äá»i dá»± Äại há»i Äảng Cá»ng sản Viá»t Nam II tại Viá»t Bắc.
Thá»i gian 1956-1958, ông nháºn nhiá»m vụ Tá»ng Thanh tra Quân Äá»i, Phó Tá»ng Thanh tra ChÃnh phá»§ Viá»t Nam tham gia cá»§ng cá» và trong sạch hoá chÃnh quyá»n thá»i háºu chiến.
NÄm 1960, ông ÄÆ°á»£c bầu là m Äại biá»u quân Äá»i dá»± Äại há»i Äảng III, vÃ ÄÆ°á»£c bầu và o Ban Chấp hà nh Trung ương Äảng Cá»ng sản Viá»t Nam. Ãng cÅ©ng là Äại biá»u Quá»c há»i Viá»t Nam khoá II và khoá III.
Thá»i kì công tác ngoại giao 1959-1967
NÄm 1959, ông ÄÆ°á»£c chuyá»n sang công tác tại Bá» Ngoại giao Viá»t Nam Dân chá»§ Cá»ng hòa vÃ ÄÆ°á»£c bá» nhiá»m là m Äại sứ Äặc má»nh toà n quyá»n cá»§a Viá»t Nam Dân chá»§ Cá»ng hòa tại Cá»ng hòa Nhân dân Trung Hoa, kiêm Äại sứ tại Mông Cá» thay cho ông Nguyá» n Khang.
Trong 8 nÄm công tác tại Bắc Kinh, ông ÄÆ°á»£c bầu là m Trưá»ng Ngoại giao Äoà n Bắc Kinh. á» giai Äoạn nà y, mâu thuẫn trong quan há» giữa hai nưá»c Äá»ng minh Trung Quá»c và Liên Xô diá» n ra rất cÄng thẳng, tháºm chà Äã có lúc Trung Quá»c gây sức ép Äá» Viá»t Nam Dân chá»§ Cá»ng hòa phải ngả theo Trung Quá»c. Tuy nhiên, Äây là hai Äá»ng minh lá»n cá»§a Viá»t Nam Dân chá»§ Cá»ng hòa và nguá»n viá»n trợ cá»§a cả hai bên là vô cùng cần thiết cho cuá»c chiến nhằm thá»ng nhất Äất nưá»c cá»§a Viá»t Nam Dân chá»§ Cá»ng hòa, viá»c ngả vá» má»t bên sẽ là m mất lòng bên kia và gây ra tác hại to lá»n vá» nguá»n viá»n trợ, phương diá»n chÃnh trá» cÅ©ng như sức mạnh quân sá»± cá»§a Viá»t Nam Dân chá»§ Cá»ng hòa. ÄÆ°á»£c nhiá»u Äá»ng nghiá»p và cấp trên Äánh giá cao vá» sá»± khôn ngoan, khéo léo, má»m dẻo, Äại sứ Trần Tá» Bình Äã góp phần giải quyết mâu thuẫn Trung-Viá»t trong “vấn Äá» Liên Xô” và váºn Äá»ng ÄÆ°á»£c Trung Quá»c tiếp tục á»§ng há» và giúp Äỡ Viá»t Nam Dân chá»§ Cá»ng hòa, không Äá» quan há» Viá»t – Xô ảnh hưá»ng Äến quan há» Viá»t – Trung .
Trong lần vá» nưá»c há»p Äầu nÄm 1967, ông bá» cảm rá»i Äá»t ngá»t từ trần tại Bá»nh viá»n Hữu nghá» Viá»t-Xô, Hà Ná»i và o sáng sá»m 11 tháng 2 nÄm 1967 (tức mùng ba Tết Äinh Mùi). Tranh thá»§ thá»i gian ngừng bắn, ngay chiá»u Äó, tang lá» ÄÆ°á»£c cá» hà nh tại Câu lạc bá» Quân nhân. Lá» tang cá»§a ông ÄÆ°á»£c tá» chức theo nghi thức dà nh cho sÄ© quan cấp tưá»ng. Ãng qua Äá»i khi vừa tròn 60 tuá»i .
Gia Äình
Trong cuá»c Äá»i hoạt Äá»ng cách mạng và chÃnh trá» cá»§a mình, Trần Tá» Bình luôn nháºn ÄÆ°á»£c sá»± Äá»ng viên mạnh mẽ và nhiá»t thà nh từ Nguyá» n Thá» Hưng – ngưá»i vợ, ngưá»i Äá»ng chà cá»§a ông. Nguyá» n Thá» Hưng cÅ©ng Äã tham gia lãnh Äạo phong trà o cách mạng tại Hưng Yên và là ngưá»i trá»±c tiếp lãnh Äạo cưá»p kho thóc Äá»ng Long, Äây là má»t sá»± kiá»n lá»ch sá» quan trá»ng (Äã từng ÄÆ°á»£c ÄÆ°a lên phim truyá»n). Bà cÅ©ng có Äóng góp và o công cuá»c phát triá»n phong trà o phụ nữ tại nhiá»u tá»nh phÃa bắc. Sau nÄm 1957 bà Äã Äảm ÄÆ°Æ¡ng nhiá»u cương vá» tại Bá» Ngoại thương (nay là Bá» Công thương), má»t trong những bá» lá»n thá»i bao cấp, trong Äó có chức vụ Chánh Thanh tra cá»§a bá».
Äã quen sá» dụng cái tên Trần Tá» Bình nên tám ngưá»i con cá»§a ông bà (6 trai, 2 gái) Äá»u lấy há» Trần : Trần Yên Há»ng, Kháng chiến, Thắng Lợi, Kiến Quá»c, Thà nh Công, Hữu Nghá», Hạnh Phúc, Viá»t Trung. Má»i tên Äá»u gắn vá»i sá»± kiá»n cá»§a Äất nưá»c. Tuy nhiên há» không quên há» gá»c cá»§a mình .
Xem thêm
- Tá»ng khá»i nghÄ©a Hà Ná»i
- Phú Riá»ng Äá»
Tham khảo
- Lê Trá»ng NghÄ©a, “Nhá» anh Trần Tá» Bình trong những ngà y Tá»ng khá»i nghÄ©a Cách mạng tháng tám”, Tạp chà Xưa & Nay, No 217, (8/2004).
- Trần Tá» Bình: Từ Phú Riá»ng Äá» Äến mùa thu Hà Ná»i…, Nhà xuất bản Lao Äá»ng, 2006
Chú thÃch
- ^ aÄBlog cá»§a Trần Kiến Quá»c, con trai ông
- ^ Sắc lá»nh sá» 112/SL vá» viá»c cỠông Trần Tá» Bình, VÄn Tiến DÅ©ng, Lê Hiến Mai thụ cấp thiếu tưá»ng
- ^ Sắc lá»nh sá» 107/SL
- ^ 55 nÄm nhìn lại vụ án Trần Dụ Châu
- ^ Sắc lá»nh sá» 134/SL
- ^ Thà nh láºp Ban Thanh tra Trung ương cá»§a ChÃnh phá»§ và hoạt Äá»ng thanh tra giai Äoạn 1955 – 1960, Thanh Tra Viá»t Nam.
- ^ aÄTrần Tá» Bình: Tưá»ng quân Äầu tiên “Äi sứ” Trung Hoa
- ^ Má»t sá» gia Äình khác cÅ©ng Äặt tên con theo há» tên biá»t danh cá»§a cha như Võ VÄn Kiá»t, Trần Äại NghÄ©a
- ^ Ãng Äã ÄÆ°á»£c các Äại sứ và trưá»ng Äoà n ngoại giao cá»§a các quá»c gia taá» Bắc Kinh bầu là m Trưá»ng Ngoại giao Äoà n Bắc Kinh; xem thêm Phạm Ngạc, “Hai Äại sứ và Cách mạng tháng tám”, Quá»c tế Äiá»n tá», 2005
- ^ Tháºp niên 1960 quan há» chÃnh trá» giữa Trung Quá»c và Liên Xô, hai quá»c gia bảo trợ cho Viá»t Nam trong cuá»c ná»i chiến, trá» nên rất cÄng thẳng. Lãnh Äạo Trung Quá»c Äã có những thá»i Äiá»m thá» hiá»n sá»± không hà i lòng vá» chÃnh sách cá»§a Viá»t Nam Äá»i vá»i Liên Xô. Äoà n ngoại giao Viá»t Nam, Äứng Äầu là Äại sứ Trần Tá» Bình, Äã má»m dẻo và khôn ngoan dà n xếp á»n thoả những bất Äá»ng và qua Äó Äã giúp cho Viá»t Nam tiếp tục nháºn ÄÆ°á»£c sá»± á»§ng há» to lá»n từ Trung Quá»c cÅ©ng như Liên Xô.
(Nguá»n: Wikipedia)
Đăng bởi: Trường Tiểu Học Tiên Phương
Chuyên mục: Tiểu sử