Tiểu sử Trần Triá»u CÆ¡ – Cuộc đời của Trần Triá»u CÆ¡
Trần Triá»u CÆ¡
Trần Triá»u CÆ¡ (chữ hán: é³ è åº) là vá» tưá»ng có công thiết láºp nhà Háºu Trần trong lá»ch sá» Viá»t Nam. Ãng là ngưá»i Mô Äá», châu Trưá»ng An, phá»§ Thiên Trưá»ng, trấn SÆ¡n Nam (nay thuá»c xã Yên Thà nh, Yên Mô, Ninh Bình).
Khi quân Minh trà n sang xâm lược Äại Viá»t và cuá»c kháng chiến do nhà Há» lãnh Äạo nhanh chóng bá» thất bại, Nhà Minh liá»n yết bảng truy bắt con cháu há» Trần, vì lẽ Äó, Trần Ngá»i buá»c phải rá»i kinh thà nh ThÄng Long và o vùng Trưá»ng Yên thì gặp thá» hà o Mô Äá» là Trần Triá»u CÆ¡ Äang chiêu má» lá»±c lượng Äá» chiến Äấu. Ngà y 2/10 nÄm Äinh Hợi (1407), sau khi triá»u Äình nhà Há» Äã bá» quân Minh bắt hết vá» Trung Quá»c, Äá» tạo ra ngá»n cá» chÃnh thá»ng cho cuá»c chiến Äấu già nh Äá»c láºp, tại Äất Mô Äá» – châu Trưá»ng Yên, lá»±c lượng cá»§a Trần Triá»u CÆ¡ chÃnh thức ÄÆ°a Trần Ngá»i lên ngôi Hoà ng Äế, Äặt niên hiá»u là Hưng Khánh. Sá» cÅ© và truyá»n thuyết vẫn thưá»ng gá»i ông là Giản Äá»nh Äế.
Thư tá»ch cá» không há» cho biết gì vá» lai lá»ch cá»§a nhân váºt Trần Triá»u CÆ¡, ngoại trừ má»t chi tiết khẳng Äá»nh duy nhất rằng sinh quán cá»§a ông á» châu Trưá»ng An, phá»§ Thiên Trưá»ng. Các thần tÃch á» Äá»n La cho biết ông là ngưá»i Mô Äá», tức Yên Thà nh, Yên Mô, Ninh Bình ngà y nay. Có thỠông thuá»c dòng dõi quý tá»c nhà Trần. Trưá»c khi gặp Trần Ngá»i, Trần Triá»u CÆ¡ Äã là thá» hà o Äất Mô Äá» và chiêu má» ÄÆ°á»£c má»t lá»±c lượng khá lá»n.
Bạn đang xem: Tiểu sử Trần Triá»u CÆ¡ – Cuộc đời của Trần Triá»u CÆ¡
Khu di tÃch Äá»n La
Trần Triá»u CÆ¡ ÄÆ°á»£c phá»i thá» cùng vá»i 2 vua Háºu Trần tại khu di tÃch Äá»n La trên Äại bản doanh xưa nay tại thôn Bá» Xuyên, xã Yên Thà nh, Yên Mô, Ninh Bình. Xã Yên Thà nh còn lưu giữ ÄÆ°á»£c khá nhiá»u di tÃch, dấu ấn vá» thá»i Háºu Trần. Ngôi Äá»n Äã ÄÆ°á»£c cấp bằng “Di tÃch lá»ch sá», vÄn hóa”. Ngôi Äá»n á» và o Äá»a thế có bá»n ngá»n núi chầu bá»n bên: Phương Duá», Cá» Rùa, Long Mã, Búi Tóc.
Thôn La còn có phá»§ thá» Bá»i Mai công chúa dưá»i chân núi Cái SÆ¡n. Bà là con gái Giản Äá»nh Äế, ngưá»i có công tá» chức viá»c khẩn hoang, khuyến khÃch viá»c nông trang, xây dá»±ng xóm là ng. Cách phá»§ thá» Bá»i Mai công chúa là khu lÄng, nÆ¡i nà y, theo truyá»n thuyết là nÆ¡i an táng Giản Äá»nh Äế. Khu lÄng ngà y trưá»c rá»ng Äến 8 ha. Trưá»c lÄng có biá»n Äá»: “Háºu Trần hoà ng Äế lÄng”. Xã Yên Thà nh lại còn má»t cái giếng mang tên Giếng Dặn. Giếng nà y có từ thá»i Giản Äá»nh Äế. Theo phong tục Äá»a phương, uá»ng nưá»c giếng Dặn là nhá» lấy lá»i tiên tá», ra sức giữ gìn và góp phần dá»±ng xây non sông gấm vóc.
Lá» há»i Äá»n La tưá»ng nhá» các vá» anh hùng thá»i Háºu Trần ÄÆ°á»£c má» từ ngà y 13 Äến ngà y 15 tháng giêng âm lá»ch. Ngà y há»i có rưá»c kiá»u quanh Äá»n, sau Äó lá» dâng hương, Äá»c vÄn tế. Há»i có nhiá»u trò vui chÆ¡i như Äánh Äu, kéo chữ, Äánh cá» và múa hát. Há»i còn có tục lá» dâng “Xôi Vá»±ng”. Loại xôi nà y phải chá»n gạo nếp tháºt trắng và thÆ¡m, các là ng dá»± thi xôi và là m cá» cúng. Gạo nếp ÄÆ°á»£c vo á» nưá»c giếng Äặc biá»t cá»§a thôn Thượng Phưá»ng gá»i là giếng Me, các thôn khác phải cá» ngưá»i vá» giếng Me cá»§a thôn Thượng Phưá»ng từ ngà y hôm trưá»c Äá» xin nưá»c ngâm gạo. Ngưá»i dân nÆ¡i Äây cho rằng nưá»c giếng Me trong suá»t, tinh khiết, nấu xôi rất dẻo và thÆ¡m.
Chú thÃch
- DANH TƯá»NG TRONG Sá»° NGHIá»P ÄẤU TRANH GIÃNH Äá»C LẬP ÄẦU THẾ Ká» XV
- ^ Viá»t sá» lược chép: Trần Ngá»i là con trai vua Trần Nghá» Tông (1321-1394). Khi ông chạy Äến Mô Äá», Trưá»ng Yên thì ngưá»i châu nà y là Trần Triá»u CÆ¡ dá»±ng ông là m vua- xưng là Giản Äá»nh Äế, Äặt niên hiá»u là Hưng Khánh.
(Nguá»n: Wikipedia)
Đăng bởi: Trường Tiểu Học Tiên Phương
Chuyên mục: Tiểu sử