Top 50 bài Phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm Ca Huế trên sông Hương hay nhất

Thầy cô xin giới thiệu 50 bài văn Phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm Ca Huế trên sông Hương hay nhất, chọn lọc giúp học sinh lớp 7 viết các bài tập làm văn hay hơn. Tài liệu gồm có các nội dung chính sau:

Phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm Ca Huế trên sông Hương

Dàn ý Phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm Ca Huế trên sông Hương

I. Mở bài

– Giới thiệu văn bản “Ca Huế trên sông Hương” của Hà Ánh Minh.

Bạn đang xem: Top 50 bài Phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm Ca Huế trên sông Hương hay nhất

– Cảm nhận chung về tác phẩm Ca Huế trên sông Hương.

II. Thân bài

1. Vẻ đẹp và nguồn gốc của ca Huế

a. Vẻ đẹp của ca Huế

– Xứ Huế vốn nổi tiếng với các điệu hò: hò khi đánh cá trên sông ngòi, biển cả; hò lúc cấy cày, gặt hái, trồng cây, chăn tằm, chèo cạn, bài thai; hò đưa linh buồn bã; hò giã gạo, giã vôi, giã điệp, bài chòi, bài tiệm; hò lơ, hò ô, xay lúa, hò nện… gần gũi với dân ca Nghệ Tĩnh.

– Ngoài ra còn có các điệu lý như: lý con sáo, lí hoài xuân, lí hoài nam.

– Trong khoang thuyền dàn nhạc gồm đàn tranh, đàn nguyệt, tì bà, nhị, đàn tam, có đàn bầu, sáo và cặp sanh để gõ nhịp.

– Bốn nhạc khúc lưu thuỷ, kim tiền, xuân phong, long hổ du dương, trầm bổng, réo rắt, các ngón đàn trau chuốt. Tiếng đàn lúc khoan lúc nhặt làm nên tiết tấu xao động tận đáy hồn người.

– Những khúc điệu Nam nghe buồn man mác, thương cảm, bi ai, vương vấn như: nam ai, nam bình, quả phụ, nam xuân, tương tư khúc, hành vân. Cũng có bản nhạc mang âm hưởng điệu Bắc phá phách điệu Nam không vui, không buồn,…

– Mỗi câu hò Huế dù ngắn hay dài đều được gửi gắm một ý tình trọn vẹn. Từ ngữ địa phương được dùng nhuần nhuyễn và phổ biến, nhất là trong các câu hò đối đáp tri thức, ngôn ngữ được thể hiện thật tài ba, phong phú.

– Hò Huế thể hiện lòng khao khát, nỗi mong chờ hoài vọng thiết tha của tâm hồn Huế.

– Thể điệu ca Huế có sôi nổi tươi vui, có buồn cảm, bâng khuâng, có tiếc thương ai oán. Lời ca thong thả, trang trọng, trong sáng gợi lên tình người, tình đất nước, trai hiền gái lịch.

=> Ca Huế có những giá trị nổi bật là sự phong phú, đa dạng về làn điệu nhạc cụ, nhạc khúc và sâu sắc, thấm thía về tình cảm.

– Ca Huế mang những nét đặc trưng của đất và người xứ Huế.

b. Nguồn gốc của ca Huế

– Ca Huế được hình thành từ sự kết hợp giữa ca nhạc dân gian và ca nhạc cung đình. Sự kết hợp giữa ca nhạc dân gian và ca nhạc cung đình đem lại cho ca Huế nét đặc sắc riêng thể hiện ở nội dung và hình thức, trong cách biểu diễn của ca nhi, nhạc công và trang phục…

– Đặc điểm nổi bật của ca nhạc dân gian là các làn điệu dân ca, những điệu hò, điệu lý thường phản ánh sinh động các cung bậc tình cảm vui buồn của con người. Còn nhạc cung đình là nhạc dùng trong những buổi lễ tôn nghiêm của vua chúa hoặc nơi tông miếu thiêng liêng nên thường có sắc thái trang trọng, uy nghi.

2. Cảnh ca Huế trên sông Hương

* Khung cảnh thiên nhiên:

– Đêm. Thành phố lên đèn như sao sa. Màn sương dày dần lên, cảnh vật mờ đi trong một màu trắng đục.

– Trăng lên. Gió mơn man dìu dịu. Dòng sông trăng gợn sóng.

– Đêm đã về khuya. Xa xa bờ bên kia Thiên Mụ hiện ra mờ ảo, ngọn tháp Phước Duyên dát ánh trăng vàng.

=> Khung cảnh thiên nhiên mộng mơ, huyền ảo.

* Khung cảnh trên thuyền:

– Trong khoang thuyền, dàn nhạc gồm đàn tranh, đàn nguyệt, tì bà, nhị, đàn tam. Các ca công mặc áo dài, đội khăn xếp, khăn đóng.

– Các ca nhi cất lên những khúc điệu Nam nghe buồn man mác thương cảm, bi ai, vương vấn…

– Bừng lên những âm thanh của đàn hoà tấu, du dương, trầm bổng, réo rắt mở đầu đêm ca Huế… các ngón đàn trau chuốt như ngón nhấn, mổ, vỗ, vả…

– Tiếng gà gáy bên làng Thọ Cương, cùng tiếng chuông chùa Thiên Mụ gọi năm canh.

=> Tác giả sử dụng nghệ thuật so sánh, liệt kê, các động từ, tính từ, hình ảnh để vẽ lên khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp, hữu tình và nét sinh hoạt văn hoá thanh lịch, tinh tế, đậm đà bản sắc dân tộc của xứ Huế.

III. Kết bài

– Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản:

– Cảm nhận của bản thân về xứ Huế.

Video Phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm Ca Huế trên sông Hương

Video Phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm Ca Huế trên sông Hương

Phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm Ca Huế trên sông Hương – Mẫu 1

Ca Huế là một hình thức sinh hoạt văn hóa – âm nhạc thanh lịch và tao nhã, một sản phẩm tinh thần đáng trân trọng và bảo tồn. Khi đến với tác phẩm Ca Huế trên sông Hương, tác giả Hà Ánh Minh đã cho người đọc cảm nhận được những nét độc đáo của ca Huế.

Mở đầu, tác giả khẳng định Huế nổi tiếng với các điệu hò. Sau đó giới thiệu những nét đặc sắc của ca Huế được thể hiện qua dàn nhạc cụ, qua ngón đàn tuyệt kĩ của các ca công và giọng hát ngọt ngào của ca nhi. Xứ Huế vốn nổi tiếng với các điệu hò: “hò khi đánh cá trên sông ngòi, biển cả, hò lúc cấy cày, gặt hái, trồng cây, chăn tằm. Mỗi câu hò Huế dù ngắn hay dài đều được gửi gắm ra một ý tình trọn vẹn. Từ ngữ địa phương được dùng nhuần nhuyễn và phổ biến, nhất là trong các câu hò đối đáp tri thức, ngôn ngữ được thể hiện thật tài ba phong phú”. Những hình ảnh chân thực, những nét chấm phá giàu khả năng gợi tả đã góp phần làm nổi bật bức tranh sinh hoạt văn hóa đặc sắc của con người xứ Huế.

Tiếp đến, tác giả còn lý giải cho người đọc hiểu được nguồn gốc của ca Huế: “Ca Huế là sự giao hòa giữa dòng nhạc cung đình sang trọng, thanh nhã và dòng nhạc dân gian hồn nhiên, duyên dáng. Sự giao hòa đó thể hiện ở nội dung và hình thức, trong cách biểu diễn của ca nhi, nhạc công và trang phục…”. Các làn điệu ca Huế sôi nổi, tươi vui vì có nguồn gốc từ nhạc dân gian, còn sang trọng, uy nghi ảnh hưởng từ nhạc cung đình. Cũng bởi ca Huế làm giàu tâm hồn con người, hướng đến những vẻ đẹp của tình người xứ Huế. Ca Huế vừa sang trọng vừa duyên dáng từ nội dung đến hình thức, từ cách biểu diễn đến hình thức, từ ca công đến nhạc công, từ giọng ca đến cách trang điểm, ăn mặc. Và ca Huế là một nét đẹp trong bản sắc xứ Huế, là điệu tâm hồn của người Huế.

Cuối cùng, Hà Ánh Minh đã cho người đọc được chứng kiến một đêm ca Huế trên sông Hương. Trước hết, phông màn là thiên nhiên với bầu trời lồng lộng, với sông nước huyền ảo và thơ mộng. Ánh sáng là ánh trăng dát vàng trên mặt sông. Cảnh vật lung linh, hư ảo: “Đêm. Thành phố lên đèn như sao sa. Màn sương dày dần lên, cảnh vật mờ đi trong một màu trắng đục. Tôi như một lữ khách thích giang hồ với hồn thơ lai láng, tình người nồng hậu bước xuống một con thuyền rồng, có lẽ thuyền này xưa kia chỉ dành cho vua chúa. Trước mũi thuyền là một không gian rộng thoáng để vua hóng mát ngắm trăng, giữa là một sàn gỗ bào nhẵn có mui vòm được trang trí lộng lẫy, xung quanh thuyền có hình rồng và trước mũi là một đầu rồng như muốn bay lên”. Khi đọc những dòng này, chúng ta có cảm giác như người trong cuộc, đang cùng tác giả lênh đênh trên con thuyền lững lờ trôi giữa dòng Hương Giang êm đềm, thả hồn theo những lời ca mênh mang hòa trong tiếng đàn réo rắt, du dương và tiếng sóng vỗ nhẹ nhàng.

Khung cảnh xứ Huế mộng mơ với những nét đặc sắc về ca Huế đã được Hà Ánh Minh khắc họa vô cùng chân thực trước mắt người đọc. Khi đọc tác phẩm này, tôi thêm yêu thêm về mảnh đất Huế đầy mộng mơ.

Phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm Ca Huế trên sông Hương – Mẫu 2

Đọc “Ca Huế trên sông Hương”, Hà Ánh Minh đã giúp người đọc cảm nhận được rõ hình ảnh một xứ Huế mộng mơ. Đồng thời, chúng ta cũng hiểu hơn về ca Huế – Ca Huế là một hình thức sinh hoạt văn hóa – âm nhạc thanh lịch và tao nhã, một sản phẩm tinh thần đáng trân trọng và bảo tồn.

Nhà văn Hà Ánh Minh đã sử dụng biện pháp liệt kê để cho thấy sự phong phú của các làn điệu xứ Huế. Nơi đây vốn nổi tiếng với các điệu hò: hò khi đánh cá trên sông ngòi, biển cả; hò lúc cấy cày, gặt hái, trồng cây, chăn tằm, chèo cạn, bài thai; hò đưa linh buồn bã; hò giã gạo, giã vôi, giã điệp, bài chòi, bài tiệm; hò lơ, hò ô, xay lúa, hò nện… gần gũi với dân ca Nghệ Tĩnh. Ngoài ra còn có các điệu lý như: lý con sáo, lí hoài xuân, lí hoài nam. Với sự am hiểu sâu sắc, tác giả đã cho người đọc hiểu thêm đặc trưng về từng làn điệu của ca Huế: “Bốn nhạc khúc lưu thuỷ, kim tiền, xuân phong, long hổ du dương, trầm bổng, réo rắt, các ngón đàn trau chuốt. Tiếng đàn lúc khoan lúc nhặt làm nên tiết tấu xao động tận đáy hồn người. Những khúc điệu Nam nghe buồn man mác, thương cảm, bi ai, vương vấn như: nam ai, nam bình, quả phụ, nam xuân, tương tư khúc, hành vân. Cũng có bản nhạc mang âm hưởng điệu Bắc phá phách điệu Nam không vui, không buồn…”. Cuối cùng, nhà văn khẳng định: “Mỗi câu hò Huế dù ngắn hay dài đều được gửi gắm một ý tình trọn vẹn. Từ ngữ địa phương được dùng nhuần nhuyễn và phổ biến, nhất là trong các câu hò đối đáp tri thức, ngôn ngữ được thể hiện thật tài ba, phong phú”.

Không chỉ vậy, chúng ta còn hiểu thêm về nguồn gốc của ca Huế. Ca Huế được hình thành từ sự kết hợp giữa ca nhạc dân gian và ca nhạc cung đình. Sự kết hợp giữa ca nhạc dân gian và ca nhạc cung đình đem lại cho ca Huế nét đặc sắc riêng thể hiện ở nội dung và hình thức, trong cách biểu diễn của ca nhi, nhạc công và trang phục… Nó vừa mang âm hưởng sôi nổi, lạc quan vừa có sự tôn nghiêm, trang trọng và uy nghi. Nhà văn còn tiếp tục đưa ra những đặc điểm nổi bật của ca nhạc dân gian là các làn điệu dân ca, những điệu hò, điệu lý thường phản ánh sinh động các cung bậc tình cảm vui buồn của con người. Còn nhạc cung đình là nhạc dùng trong những buổi lễ tôn nghiêm của vua chúa hoặc nơi tông miếu thiêng liêng nên thường có sắc thái trang trọng, uy nghi. Quả thật, nghe ca Huế là một thú vui tao nhã, trang trọng.

Đọc đến đoạn văn tiếp theo, người đọc cảm thấy choáng ngợp giữa khung cảnh xứ Huế mộng mơ: “Đêm. Thành phố lên đèn như sao sa. Màn sương dày dần lên, cảnh vật mờ đi trong một màu trắng đục. Trăng lên. Gió mơn man dìu dịu. Dòng sông trăng gợn sóng. Đêm đã về khuya. Xa xa bờ bên kia Thiên Mụ hiện ra mờ ảo, ngọn tháp Phước Duyên dát ánh trăng vàng”. Và ở trên nền thiên nhiên tuyệt đẹp đó, con người đã xuất hiện. Họ là những người nghệ sĩ: “Trong khoang thuyền, dàn nhạc gồm đàn tranh, đàn nguyệt, tì bà, nhị, đàn tam. Các ca công mặc áo dài, đội khăn xếp, khăn đóng. Các ca nhi cất lên những khúc điệu Nam nghe buồn man mác thương cảm, bi ai, vương vấn…”. Từng câu từng chữ của nhà văn đã vẽ nên một bức tranh hoàn chỉnh trước mắt người đọc: “Bừng lên những âm thanh của đàn hoà tấu, du dương, trầm bổng, réo rắt mở đầu đêm ca Huế… các ngón đàn trau chuốt như ngón nhấn, mổ, vỗ, vả… Tiếng gà gáy bên làng Thọ Cương, cùng tiếng chuông chùa Thiên Mụ gọi năm canh”. Hà Ánh Minh đã sử dụng nghệ thuật so sánh, liệt kê, các động từ, tính từ, hình ảnh để vẽ lên khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp, hữu tình và nét sinh hoạt văn hoá thanh lịch, tinh tế, đậm đà bản sắc dân tộc của xứ Huế.

Ca Huế trên sông Hương quả là một bài viết hấp dẫn, gợi ra trước mắt người đọc những cảm nhận sâu sắc về làn điệu ca Huế đặc trưng của mảnh đất cố đô. Và khi đọc tác phẩm này, người đọc như cảm thấy yêu thêm ca Huế – một nét văn hóa truyền thống của xứ Huế nói riêng, của Việt Nam nói chung.

Phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm Ca Huế trên sông Hương – Mẫu 3

Đất nước Việt Nam vốn giàu truyền thống văn hóa nghệ thuật. Một trong những loại hình nghệ thuật truyền thống là ca Huế đã đi vào những lời thư, câu hát. Đặc biệt phải kể đến tác phẩm “Ca Huế trên sông Hương” của Hà Ánh Minh.

Nhà văn đã cung cấp cho người đọc toàn bộ những hiểu biết về ca Huế. Mà đầu tiên là nguồn gốc: “Xứ Huế vốn nổi tiếng với các điệu hò, hò khi đánh cá trên sông ngòi, biển cả, hò lúc cấy cày, gặt hái, trồng cây, chăm tằm”. Có thể thấy, không biết từ khi nào, những điệu hò đã ăn sâu vào tiềm thức của người dân trở thành một nét đặc sắc của xứ Huế thơ mộng.

Hò Huế không chỉ có một điệu quen thuộc mà còn có vô vàn điệu khác nhau: chèo cạn, bài thai, hò đưa linh, hò giã gạo, ru em, hò giã vôi, giã điệp… Mỗi điệu hò lại mang một suy nghĩ, chứa đựng những cung bậc cảm xúc khác nhau. Dù ngắn dù dài luôn gửi gắm trọn vẹn tình ý của người hát, tha thiết, lay động tâm hồn. Dưới ngòi bút tài hoa và tình yêu dành cho ca Huế của Hà Anh Minh, người đọc như được sống trong bầu không gian sâu lắng của một buổi biểu diễn ca Huế thật sự.

Đọc đến những trang văn tiếp theo, người đọc tiếp tục được khám phá nhiều hơn về ca Huế. Ca Huế là sự kết hợp hài hòa của nhạc dân gian với nhạc cung đình. Chính vì vậy, nó vừa mang âm hưởng sôi nổi, lạc quan vừa có sự tôn nghiêm, trang trọng và uy nghi. Sự kết hợp của hai âm hưởng mang tố chất đối lập đã tạo ra sự độc đáo nổi bật của Ca Huế, cả về hình thức biểu đạt lẫn sắc thái tình cảm.

Bài văn trở nên chân thực hơn khi khung cảnh thiên nhiên xứ Huế mộng mơ được khắc họa. “Đêm. Thành phố lên đèn như sao sa. Màn sương dày dần lên, cảnh vật mờ đi trong một màu trắng đục”. Trong không gian đó, người lữ khách bước xuống thuyền rồng, vừa tận hưởng những cơn gió trong lành mát rượi, vừa tắm mình dưới ánh trăng, vừa thưởng thức các làn điệu dân ca – cái tinh hoa bậc nhất của xứ Huế. Nhạc cụ biểu diễn ca Huế rất phong phú. Bao gồm nhiều loại nhạc cụ truyền thống của dân tộc như: đàn tranh, đàn nguyệt, tì bà, nhị, đàn tam. Phụ trợ thêm còn có đàn bầu, sáo và cặp sanh để gõ nhịp, dàn nhạc thật thanh lịch, tinh tế, mang đậm tinh hoa dân tộc. Âm điệu tạo thành từ nhạc cụ hòa cùng sự khéo léo, tài hoa của các nhạc công tạo nên dấu ấn sâu đậm trong lòng người nghe về những điệu hồ có một không hai. Bên cạnh đó, không thể không nhắc đến sự góp mặt của những ca công. Họ là những người trẻ tuổi, khoác lên mình trang phục truyền thống, nam mặc quần thụng, áo the, đầu đội khăn xếp, nữ mặc áo dài, khăn đóng duyên dáng. Họ sử dụng những ngón tay khéo léo, chau chuốt mượt mà đàn: nhấn, mổ, vỗ, ngón bấm… cùng nhau tạo nên những âm điệu say đắm lòng người. Làn điệu ca Huế như đang ngân vang, đi vào lòng mỗi bạn đọc.

Nhà văn đã khéo léo vô cùng khi sử dụng ngôn từ mượt mà và biện pháp tu từ liệt kê. Qua đó, không chỉ giới thiệu về ca Huế trên sông Hương, tác giả còn ngợi ca vẻ đẹp tâm hồn con người Huế thể hiện trong mỗi câu ca, lời hát, gửi gắm tình yêu tha thiết của mình dành cho văn hóa nghệ thuật, dành cho ca Huế và con người Huế.

Khi đọc “Ca Huế trên sông Hương” dường như mỗi bạn đọc đều cảm nhận được làn điệu ca Huế thật chân thực. Chúng ta có thể khẳng định rằng ca Huế là một hình thức sinh hoạt văn hóa – âm nhạc thanh lịch và tao nhã, một sản phẩm tinh thần đáng trân trọng và bảo tồn.

Phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm Ca Huế trên sông Hương – Mẫu 4

Ca Huế chính là một hình thức sinh hoạt độc đáo của mảnh đất Huế đầy mộng mơ. Một trong những tác phẩm tiêu biểu viết về ca Huế là “Ca Huế trên sông Hương” của Hà Ánh Minh đã đem đến cho người đọc nhiều cảm nhận sâu sắc, tinh tế.

Xứ Huế vốn nổi tiếng với các nhiều điệu hò: hò khi đánh cá trên sông ngòi, biển cả; hò lúc cấy cày, gặt hái, trồng cây, chăn tằm, chèo cạn, bài thai; hò đưa linh buồn bã; hò giã gạo, giã vôi, giã điệp, bài chòi, bài tiệm; hò lơ, hò ô, xay lúa, hò nện… gần gũi với dân ca Nghệ Tĩnh. Ngoài ra còn có các điệu lý như: lý con sáo, lí hoài xuân, lí hoài nam. Với biện pháp tu từ liệt kê, nhà văn đã cho người đọc thấy rõ sự đa dạng của loại hình văn hóa nghệ thuật này. Nhưng không dừng lại ở đó, nhà văn còn chỉ ra những đặc trưng cơ bản của từng làn điệu: “Bốn nhạc khúc lưu thuỷ, kim tiền, xuân phong, long hổ du dương, trầm bổng, réo rắt, các ngón đàn trau chuốt. Tiếng đàn lúc khoan lúc nhặt làm nên tiết tấu xao động tận đáy hồn người. Những khúc điệu Nam nghe buồn man mác, thương cảm, bi ai, vương vấn như: nam ai, nam bình, quả phụ, nam xuân, tương tư khúc, hành vân. Cũng có bản nhạc mang âm hưởng điệu Bắc phá phách điệu Nam không vui, không buồn…”. Quả là những kiến thức vô cùng quý giá cho những người muốn khám phá về ca Huế.

Không những chỉ ra đặc trưng của các điệu hò. Mà nhà văn còn cho thấy ý nghĩa qua của ca Huế: “Mỗi câu hò Huế dù ngắn hay dài đều được gửi gắm một ý tình trọn vẹn. Từ ngữ địa phương được dùng nhuần nhuyễn và phổ biến, nhất là trong các câu hò đối đáp tri thức, ngôn ngữ được thể hiện thật tài ba, phong phú. Hò Huế thể hiện lòng khao khát, nỗi mong chờ hoài vọng thiết tha của tâm hồn Huế. Thể điệu ca Huế có sôi nổi tươi vui, có buồn cảm, bâng khuâng, có tiếc thương ai oán. Lời ca thong thả, trang trọng, trong sáng gợi lên tình người, tình đất nước, trai hiền gái lịch”. Có thể khẳng định, ca Huế là những giá trị nổi bật là sự phong phú, đa dạng về làn điệu nhạc cụ, nhạc khúc và sâu sắc, thấm thía về tình cảm. Ca Huế cũng chính là đặc trưng của xứ Huế.

Tiếp đến, nhà văn đã chỉ ra nguồn gốc của xa Huế. Ca Huế được hình thành từ sự kết hợp giữa ca nhạc dân gian và ca nhạc cung đình. Sự kết hợp giữa ca nhạc dân gian và ca nhạc cung đình đem lại cho ca Huế nét đặc sắc riêng thể hiện ở nội dung và hình thức, trong cách biểu diễn của ca nhi, nhạc công và trang phục… Chính vì vậy, nó vừa mang âm hưởng sôi nổi, lạc quan vừa có sự tôn nghiêm, trang trọng và uy nghi. Đó là nét độc đáo của ca Huế.

Cuối cùng, Hà Anh Minh đã vẽ ra trước mắt người đọc một khung cảnh thiên nhiên trên sông Hương đầy mơ mộng và huyền ảo: “Đêm. Thành phố lên đèn như sao sa. Màn sương dày dần lên, cảnh vật mờ đi trong một màu trắng đục. Trăng lên. Gió mơn man dìu dịu. Dòng sông trăng gợn sóng. Đêm đã về khuya. Xa xa bờ bên kia Thiên Mụ hiện ra mờ ảo, ngọn tháp Phước Duyên dát ánh trăng vàng”. Và con người đã xuất hiện. Họ là những người nghệ sĩ: “Trong khoang thuyền, dàn nhạc gồm đàn tranh, đàn nguyệt, tì bà, nhị, đàn tam. Các ca công mặc áo dài, đội khăn xếp, khăn đóng. Các ca nhi cất lên những khúc điệu Nam nghe buồn man mác thương cảm, bi ai, vương vấn…”. Từng câu từng chữ đã vẽ nên một bức tranh hoàn chỉnh: “Bừng lên những âm thanh của đàn hoà tấu, du dương, trầm bổng, réo rắt mở đầu đêm ca Huế… các ngón đàn trau chuốt như ngón nhấn, mổ, vỗ, vả… Tiếng gà gáy bên làng Thọ Cương, cùng tiếng chuông chùa Thiên Mụ gọi năm canh”.

Qua “Ca Huế trên sông Hương”, Hà Ánh Minh đã cho thấy ca Huế là một nét đẹp trong bản sắc xứ Huế, là điệu tâm hồn của người Huế. Tác phẩm đã để lại nhiều ấn tượng sâu sắc cho người đọc.

Phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm Ca Huế trên sông Hương – Mẫu 5 

Ca Huế trên sông Hương là bài bút kí của Hà Ánh Minh, nội dung ghi chép lại một trong những nét đẹp của văn hoá truyền thống ở cố đô Huế là ca Huế. Bài văn vừa giới thiệu về nguồn gốc những làn điệu dân ca Huế, vừa tả cảnh nghe ca Huế trong một đêm trăng. Thông qua sự phong phú, đa dạng của các làn điệu dân ca, tác giả ca ngợi vẻ đẹp tinh thần đằm thắm thiết tha của con người xứ Huế.

Mở đầu bài viết, tác giả khẳng định Huế nổi tiếng với các điệu hò. Sau đó giới thiệu những nét đặc sắc của ca Huế được thể hiện qua dàn nhạc cụ, qua ngón đàn tuyệt kĩ của các ca công và giọng hát ngọt ngào của ca nhi. Xứ Huế nổi tiếng với những cung điện nguy nga cổ kính, những lăng tẩm đồ sộ của các triều vua… Xứ Huế còn nổi tiếng với nhiều sản phẩm văn hoá độc đáo mà ca Huế là một thể loại tiêu biểu.

Qua bài viết, tác giả đã thể hiện sự hiểu biết sâu sắc về ca Huế và bày tỏ tình cảm yêu mến, trân trọng dành cho ca Huế:

Xứ Huế vốn nổi tiếng với các điệu hò, hò khi đánh cá trên sông ngòi, biển cả, hò lúc cấy cày, gặt hái, trồng cây, chăn tằm. Mỗi câu hò Huế dù ngắn hay dài đều được gửi gắm ít ra một ý tình trọn vẹn. Từ ngữ địa phương được dùng nhuần nhuyễn và phổ biến, nhất là trong các câu hò đối đáp tri thức, ngôn ngữ được thể hiện thật tài ba, phong phú.

Ca Huế đa dạng và phong phú đến nỗi khó có thể nhớ hết tên các làn điệu. Mỗi làn điệu có một vẻ đẹp riêng: Chèo cạn, bài thai, hò đưa linh buồn bã, hò giã gạo, ru em, giã vôi, giã điệp, bài chòi, bài tiệm, nàng vung náo nức nồng hậu tình người. Hò lơ, hò ô, xay lúa, hò nện gần gũi với dân ca Nghệ Tĩnh. Hò Huế thể hiện lòng khao khát, nỗi mong chờ hoài vọng thiết tha của tâm hồn Huế. Ngoài ra còn có các điệu lí như: lí con sáo, lí hoài xuân, lí hoài nam.

Cách giới thiệu kết hợp thật tự nhiên giữa nghệ thuật miêu tả và biểu cảm. Những hình ảnh chân thực, những nét chấm phá giàu khả năng gợi tả đã góp phần làm nổi bật bức tranh sinh hoạt văn hoá đặc sắc của con người xứ Huế. Ca Huế là sự giao hoà giữa dòng nhạc cung đình sang trọng, thanh nhã và dòng nhạc dân gian hồn nhiên, duyên dáng. Sự giao hoà đó thể hiện ở nội dung và hình thức, trong cách biểu diễn của ca nhi, nhạc công và trang phục…

Tác giả miêu tả khung cảnh tuyệt vời của một đêm ca Huế trên sông Hương. Phông màn là thiên nhiên với bầu trời lồng lộng, với sông nước huyền ảo và thơ mộng. Ánh sáng là ánh trăng dát vàng trên mặt sóng. Cảnh vật lung linh, hư ảo: Đêm. Thành phố lên đèn như sao sa. Màn sương dày dần lên, cảnh vật mờ đi trong một màu trắng đục. Tôi như một lữ khách thích giang hồ với hồn thơ lai láng, tình người nồng hậu bước xuống một con thuyền rồng, có lẽ con thuyền này xưa kia chỉ dành cho vua chúa. Trước mũi thuyền là một không gian rộng thoáng để vua hóng mát ngắm trăng, giữa là một sàn gỗ bào nhẵn có mui vòm được trang trí lộng lẫy, xung quanh thuyền có hình rồng và trước mũi là một đầu rồng như muốn bay lên. Đọc những dòng này, chúng ta có cảm giác như người trong cuộc, đang cùng tác giả lênh đênh trên con thuyền lững lờ trôi giữa dòng Hương Giang êm đềm, thả hồn theo những lời ca mênh mang hoà trong tiếng đàn réo rắt, du dương và tiếng sóng vỗ nhẹ nhàng. Phải chăng khả năng gợi cảm, gợi trí tưởng tượng chính là thành công của bút kí này?!

Dàn nhạc cụ, cách thức và trang phục khi biểu diễn dân ca Huế được tác giả miêu tả khá tỉ mỉ: Trong khoang thuyền, dàn nhạc gồm đàn tranh, đàn nguyệt, tì bà, nhị, đàn tam. Ngoài ra còn có đàn bầu, sáo và cặp sanh để gõ nhịp. Các ca công còn rất trẻ, nam mặc áo dài the, quần thụng, đầu đội khăn xếp, nữ mặc áo dài, khăn đóng duyên dáng. Ta có thể thấy nét đặc trưng của ca Huế là trang nhã, tinh tế và đậm đà tính dân tộc.

Cách thưởng thức ca Huế cũng mang những tính chất tương tự. Nơi tổ chức nghe ca Huế là trên chiếc thuyền rồng, khoan thai lướt nhẹ giữa dòng sông Hương trong đêm trăng thanh gió mát. Người hát thì hát rất hay, người thưởng thức thì say mê. Khung cảnh biểu diễn ca Huế vừa sang trọng, vừa dân dã, giữa một thiên nhiên thuần khiết và lòng người trong sạch:

Trăng lên. Gió mơn man dìu dịu. Dòng sông trăng gợn sóng. Con thuyền bồng bềnh. Đêm nằm trên dòng sông Hương thơ mộng để nghe ca Huế, với tâm trạng chờ đợi rộn lòng. Không gian yên tĩnh bỗng bừng lên những âm thanh của dàn hoà tấu, bởi bốn nhạc khúc lưu thuỷ, kim tiền, xuân phong, long hổ du dương, trầm bổng, réo rắt mở đầu đêm ca Huế. Nhạc công dùng các ngón đàn trau chuốt như ngón nhấn, mổ, vỗ, vả, ngón bấm, day, chớp, búng, ngón phi, ngón rãi. Tiếng đàn lúc khoan lúc nhặt làm nên tiết tấu xao động tận đáy hồn người.

Xen vào giữa những câu văn miêu tả là những câu văn thể hiện cảm xúc của tác giả khi nghe các làn điệu dân ca Huế. Những ngón đàn điêu luyện, những giọng ca ngọt ngào, da diết mang đậm chất Huế quả đã làm rung động lòng người:

Dân ca Huế hay và đẹp như vậy bởi vì: Ca Huế hình thành từ dòng ca nhạc dân gian và ca nhạc cung đình, nhã nhạc trang trọng uy nghi nên có thần thái của ca nhạc thính phòng, thể hiện theo hai dòng lớn điệu Bắc và điệu Nam, với trên sáu mươi tác phẩm thanh nhạc và khí nhạc. Đặc điểm nổi bật của ca nhạc dân gian là các làn điệu dân ca, những điệu hò, điệu lí thường phản ánh sinh động các cung bậc tình cảm vui buồn của con người. Còn nhạc cung đình là nhạc dùng trong những buổi lễ tôn nghiêm của vua chúa hoặc nơi tông miếu thiêng liêng nên thường có sắc thái trang trọng, uy nghi.

Cuối bài văn, tác giả muốn bạn đọc cảm nhận được sự huyền diệu của ca Huế trên sông Hương. Ca Huế khiến người nghe quên cả không gian, thời gian, đắm mình vào trạng thái lâng lâng, xao xuyến khó tả. Ca Huế hướng tâm hồn ta đến những vẻ đẹp của đời sống tinh thần con người xứ Huế. Ca Huế mãi mãi hấp dẫn chúng ta bởi vẻ đẹp bí ẩn, huyền hoặc của nó.

Đêm đã về khuya. Xa xa bờ bên kia Thiên Mụ hiện ra mờ ảo, ngọn tháp Phước Duyên dát ánh trăng vàng. Sóng vỗ ru mạn thuyền rồi gợn vô hồi xa mãi cùng những tiếng đàn réo rắt du dương. Đấy là lúc ca nhi cất lên những khúc điệu Nam nghe buồn man mác, thương cảm, bi ai, vương vấn như nam ai, nam bình, quả phụ, nam xuân, tương tư khúc, hành vân. Cũng có bản mang âm hưởng điệu Bắc pha phách điệu Nam không vui, không buồn như tứ đại cảnh. Thể điệu ca Huế có sôi nổi, tươi vui, có buồn cảm, bâng khuâng, có tiếc thương ai oán… Lời ca thong thả, trang trọng, trong sáng gợi lên tình người, tình đất nước, trai hiền, gái lịch. Nghe tiếng gà gáy bên làng Thọ Cương, cùng tiếng chuông chùa Thiên Mụ gọi năm canh, mà trong khoang thuyền vẫn đầy ắp lời ca tiếng nhạc. Không gian như lắng đọng. Thời gian như ngừng lại. Con gái Huế nội tâm thật phong phú và âm thầm, kín đáo, sâu thẳm.

Ca Huế thanh cao, lịch sự, nhã nhặn, sang trọng và duyên dáng. Chính vì thế nên nghe ca Huế trên sông Hương quả là một thú chơi tao nhã. Ca Huế là một hình thức sinh hoạt âm nhạc mang nét đặc trưng của xứ sở này nên nó rất đáng được trân trọng, bảo tồn và phát triển.

Phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm Ca Huế trên sông Hương – Mẫu 6 

   Huế từ lâu đã được ví như là nàng thơ của dải đất Việt Nam bởi những đặc sắc trong lối sống và văn hoá mà không bị pha lẫn bởi nơi nào. Nói đến Huế, bên cạnh hình ảnh những người con dài với chiếc áo dài tìm thướt tha người ta còn nghĩ đến những hoạt động nghệ thuật độc đáo gắn liền với con sông Hương thơ mộng. Trong bút kí của mình, tác giả Hà Ánh Minh đã giới thiệu một trong những nét đẹp của văn hoá truyền thống ở cố đô Huế đó là ca Huế trên sông Hương. Bài văn đã giới thiệu về nguồn gốc của những làn điệu dân ca Huế, vừa tả cảnh nghe ca Huế trong một đêm trăng. Qua đó tác giả đã ca ngợi vẻ đẹp tinh thần thiết tha đặc trưng của con người xứ Huế.

   Không biết từ bao giờ “Xứ Huế vốn nổi tiếng bởi các điệu hò, hò khi đánh cá trên sông ngòi, biển cả, hò lúc cấy cày, gặt hái, trồng cây, chăn tằm. Mỗi câu hò Huế dù ngắn hay dài đều được gửi gắm ít ra một ý tình trọn vẹn. Từ ngữ địa phương được dùng nhuần nhuyễn và phổ biến, nhất là trong các câu hò đối đáp tri thức, ngôn ngữ được thể hiện thật tài ba, phong phú.” Cũng giống như những người dân ở các vùng duyên hải miền Trung, người dân Huế cũng lấy văn nghệ để làm niềm vui, động lực nhằm xua đi những nhọc nhằn trong lao động. Điều này đã trở thành một nét đẹp độc đáo không chỉ ở Huế mà còn ở nhiều vùng đất khác. Tuy nhiên, điệu hò ở Huế vẫn có những nét rất riêng không thể nào trộn lẫn.

   Ca Huế đa dạng và phong phú đến nỗi khó có thể nhớ hết tên của các làn điệu. Mỗi làn điệu lại có những vẻ đẹ rất riêng: chéo cạn, bài thau, hò đưa linh buồn bã,… hò lơ, hò ô xay lúa, hò nện gần gũi với dân ca Nghệ Tĩnh,… các điệu lí như lí con sáo, lí hoài xuân, lú hoài nam”. Bằng cách kết hợp nhuần nhuyễn giữa miêu tả và biểu cảm, tác giả đã giới thiệu được một loạt các điệu hát, điệu hò tiêu biểu của dân ca Huế. Mỗi làn điệu dân ca như một lời tâm tình khó bộc bạch bằng lời, chính vì thế ẩn sâu trong đó là những nỗi niềm thầm kín của con người nơi đây. Lắng nghe những giai điệu tha thiết đó, ta hình dung được bức tranh sinh hoạt của một vùng đất yên bình với những con người mang trong mình nhiều điều khắc khoải về khát vọng cuộc sống.

   Điều độc đáo ở các làn điệu dân ca Huế đó là sự kết hợp hài hoà giữa dòng nhạc cung đình sang trọng thanh nhã và dòng nhạc dân gian hồn nhiên, dân giã, trữ tình. Cũng giống như các làn điệu dân ca ở các vùng khác, dân ca Huế được sáng tác bởi các tác giả dân gian nhằm phục vụ cho cuộc sống thường ngày. Chính vì vậy, các làn điệu này thường rất giản dị, bình dân. Tuy nhiên, điểm khác biệt của dân ca Huế là việc được vinh dự trở thành dòng nhạc cung đình. Triều đình nhà Nguyễn chọn đất Huế đóng đô và đã lựa chọn dân ca nơi đây trở thành âm nhạc chính thức của hoàng cung. Lần đầu tiên ta thấy một làn điệu dân ca bình dân được biểu diễn bởi các nghệ nhân chuyên nghiệp. Dàn nhạc cụ, cách thức và trang phục khi biểu diễn dân ca Huế được tác giả miêu tả khá tỉ mỉ: “trong khoang thuyền, dàn nhạc gồm đàn tranh, đàn nguyệt, tì bà, nhị, đàn tam. Ngoài ra còn có đàn bầu, sáo và cặp sanh để gõ nhịp. Các ca công còn rất trẻ, nam mặc áo dài the, quần thụng, đầu đôi khăn xếp, nữ mặc áo dài, khăn đóng duyên dáng”. Sự mộc mạc trong nội dung kết hợp sự trang trọng trong hình thức biểu diễn đã khiến cho ca Huế vừa giản dị lại vừa thanh cao như chính con người nơi đây.

   Sau khi giới thiệu qua một loạt những làn điệu dân ca Huế, Hà Ánh Minh đã đi sâu miêu tả làn điệu ca Huế trên sông Hương.

   Ca Huế được giới thiệu trong một khung cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp: “Trăng lên. Gió mơn man dìu dịu. Dòng sông trăng gợn sóng. Cơn thuyền bồng bềnh.” Dường như ở đâu trên mảnh đất Huế thơ mộng này, mọi thứ đều thật nhẹ nhàng và dịu dàng. Con sông Hương hùng dũng chảy từ dãy Trường Sơn khi qua đến đất Huế chẳng biết do đâu lại lững lờ nhẹ nhàng như một thiếu nữ. Ánh trăng vàng cũng trôi chảy theo dòng sông, khung cảnh thơ mộng như trong mơ thật vừa vặn để tâm hồn thưởng thức một món ăn nghệ thuật giá trị khiến cho người nghe “tâm trạng chờ đợi rộn lòng”. Ca Huế được biểu diễn trên chiếc thuyền rồng, khoan thai lướt nhẹ giữa dòng sông Hương trong đêm trăng thanh gió mát. Người hát thì hát rất hay, người thưởng thức thì sành điệu. Không gian biểu diễn trang trọng lại dân giã, từ con người đến cảnh vật xung quanh.

   Những âm thanh độc đáo ấy xuất hiện làm bừng tỉnh cả không gian thiên nhiên và cả con người: “Không gian yên tĩnh bỗng bừng lên những âm thanh của dàn hoà tấu, bởi bốn nhạc khúc lưu thuỷ, kim tiền,… mở đầu đêm ca Huế”. Nhạc công dùng các ngón tay trau chuốt… Tiếng đàn lúc khoan lúc nhặt làm nên tiết tấu xao động tận đáy hồn người”. Tác giả vừa miêu tả, vừa cảm nhận những làn điệu dân ca đó. Những âm thanh trầm bổng, réo rắt với ca từ giàu ý nghĩa đã làm rung động lòng người.

   Hà Ánh Minh cũng lí giải vẻ đẹp của những làn điệu dân ca này là vì: “Ca Huế hình thành từ ca nhạc dân gian và ca nhạc cung đình, nhã nhạc trang trọng uy nghi nên có thần thái của ca nhạc thính phòng. Đây chính là sự lí giải thuyết phục và rõ ràng cho đặc tính vừa giản dị lại vừa trang nhã của loại hình âm nhạc này.

   Cuối tác phẩm, tác giả đã đưa ta về với “khúc điệu Nam nghe buồn man mác, bi ai, vấn vương…”. Đêm là lúc cảm xúc của con người lắng đọng nhất, những thanh âm dung dị nhưng lắng đọng khiến người nghe xao xuyến khó tả, đánh quên cả không gian và thời gian. Và đến lúc này, người nghe mới cảm thấy được ró nhất, sâu nhất cái tình của những làn điệu dân ca của vùng đất này.

   Ca Huế thanh cao, lịch sự, nhã nhặn, sang trọng lại duyên dáng như những người con gái Huế. Vì thế nghe ca Huế quả thật là một thú chơi tao nhã, thể hiện được tầm hiểu biết và thưởng thức của người nghe. Đây là một hình thức sinh hoạt âm nhạc mang nét đặc trưng của xứ sở, chúng ta cần bảo tồn và phát huy để những nét đẹp này còn mãi với non sông.

Đăng bởi: Trường Tiểu Học Tiên Phương

Chuyên mục: Tài Liệu Học Tập